Karga gelmesi ne anlama gelir? Meraklı bir zihinle pencereyi aralayalım Mahalleye karga “gelmesi” bazıları için uğursuzluk, bazıları için zekâ timsali… Benim içinse bilimsel bir bulmaca. Neden bugün değil de şimdi, neden tek başına değil de sürü hâlinde, neden bizim sokağa? Bu yazıda “karga gelmesi ne anlama gelir?” sorusunu popüler mitlerden ayırıp ekoloji, davranış bilimi ve şehirleşme merceğinden, herkesin okuyup “haa, demek mesele buymuş” diyeceği bir dille ele alıyorum. Başlayalım: Kargalar düşündüğümüzden çok daha “bilinçli komşular”. Beyin kabuklarına karşılık gelen avian pallium’larındaki yoğun sinir ağı, esnek problem çözme becerilerinin temeli. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Kargalar neden gelir? (Folklor değil, ekoloji konuşuyor) Kargaların bir yere…
4 YorumEtiket: bir
Karekök İşareti (√) Nereden Gelir? Sembolün Peşinde Kültürlerarası Bir Yolculuk Bir matematik öğretmeni dostumla kahve içerken “√” işaretinin hikâyesini sordum. Sınıfta her gün yüzlerce kez yazdığı, öğrencilerin hem sevip hem çekindiği bu küçük sembol, aslında beklediğimizden çok daha uzun bir yol kat etmiş. Gelin, verilerle desteklenen küçük bir hikâye yürüyüşüne çıkalım: Babil’den Ortaçağ Avrupa’sına, Arap dünyasından Descartes’ın masasındaki mürekkebe kadar… En Eski İzler: Karekök Fikrinin Gövdesi Babil’de Karekök işareti henüz ortada yokken bile insanlar karekök alıyordu. Bunun en somut kanıtı, MÖ 1800–1600 yıllarına tarihlenen YBC 7289 adlı Babil tableti: Birim karenin köşegeni için √2’nin altmışlık sistemde 1;24,51,10 değerine (≈1.414213) yakınsayan…
8 YorumHükümet Kurumları ve Filozofik Bir Bakış Açısı Günümüzde hemen hemen her toplumda var olan hükümet kurumları, toplumların düzenini sağlamak, bireylerin haklarını korumak ve toplumsal ilişkileri yönlendirmek amacıyla kurulmuş yapılardır. Ancak, bu kurumların doğası ve rolü üzerine felsefi bir bakış açısı geliştirmek, devletin varlığını sadece pratik bir olgu olarak görmekten çok daha derin bir anlam taşır. Hükümetin ne olduğuna dair sorular, sadece sosyal yapıyı değil, bireylerin özgürlükleri, ahlaki sorumlulukları ve bilginin rolü gibi temel felsefi meseleleri de gündeme getirir. Ontolojik Perspektiften Hükümet Kurumlarının Varlığı Ontoloji, varlık bilimi olarak tanımlanır ve varlıkların ne olduğu, nasıl var oldukları üzerine düşünür. Hükümet kurumlarının ontolojik…
6 YorumKaput Argoda Ne Demek? Günlük Dilden Kültürel Anlam Katmanlarına Bilimsel Bir Yolculuk Hepimizin günlük konuşmalarında bazen farkında bile olmadan kullandığı kelimeler vardır. Bu kelimeler, sıradan bir anlamın ötesine geçerek toplumun düşünce biçimini, değerlerini ve mizah anlayışını da yansıtır. “Kaput” kelimesi de tam olarak böyle bir sözcük. Kimi zaman bir arabanın motor kapağını, kimi zaman da çok daha mecazi bir anlamı ifade eder. Peki bu kelime, argoda ne anlama geliyor ve nasıl oldu da bu kadar farklı bağlamlarda kullanılır hâle geldi? Gelin, dilbilimin ve sosyolojinin ışığında bu sorunun peşine düşelim. “Kaput”un Kökeni: Teknikten Argo’ya Giden Yol “Kaput” kelimesi aslında Almanca kökenlidir.…
8 YorumHokka Ne Denir? Toplumsal Yapılar ve Cinsiyet Rollerinin Çatışma Alanı Toplumsal yapılar, bireylerin hayata bakış açılarını ve davranış biçimlerini şekillendirir. Birçok kültür, uzun yıllar süren tarihsel birikimlerin ve sosyo-ekonomik etkileşimlerin sonucudur. Toplumları anlamaya çalışırken, bazen alıştığımız kalıpların ötesine geçmek ve derinlemesine bir bakış açısı geliştirmek gerekir. Bir araştırmacı olarak, bu yazıda sizleri, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan, ancak çoğunlukla gözden kaçan toplumsal dinamikleri incelemeye davet ediyorum. Bugün, “hokka” kelimesini ele alarak, cinsiyet rollerinin, toplumsal normların ve kültürel pratiklerin nasıl şekillendiğini tartışacağız. Hokka, sosyal yapıları ve bireylerin iç içe geçmiş rollerini anlamamız için bir araç olabilir. Peki, “hokka ne denir” sorusuyla toplumsal…
4 YorumHizmet İçi Eğitim Nedir? Felsefi Bir Perspektif Bir filozof bakışıyla bakıldığında, “eğitim” sadece bir bilgi aktarımı değildir; o, bir varlık biçiminin dönüşümüdür. İnsan, doğasında öğrenmeye ve değişmeye açık bir varlık olarak dünyada yerini alır. Peki, bu sürecin merkezine yerleşen hizmet içi eğitim nedir? Bir meslek, bir iş ya da bir kurum için çalışan bireylerin, kendi alanlarındaki bilgi ve becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bu eğitim, yalnızca iş yerinde daha verimli olmayı mı ifade eder, yoksa daha derin anlamlar taşır mı? Bu yazıda, hizmet içi eğitimi, etik, epistemoloji ve ontoloji çerçevesinden tartışarak, eğitim anlayışımızın sınırlarını zorlayacağız. Hizmet İçi Eğitim ve Etik Perspektif Etik…
8 YorumErkekler Neden Kasık Ağrısı Çeker? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Herkese merhaba! Bu yazıda biraz farklı bir şey yapmak istiyorum. Genellikle sağlık konularına tek bir pencereden bakılır, ama ben konulara farklı açılardan yaklaşmayı seven biri olarak, bugün sizlerle birlikte erkeklerde kasık ağrısının nedenlerini hem bilimsel hem de toplumsal perspektiften ele almak istiyorum. Hatta bu konuda erkeklerin ve kadınların düşünce şekillerinin nasıl farklılaştığını da birlikte inceleyelim. Belki yazının sonunda siz de kendi bakış açınızı paylaşırsınız, kim bilir? — Kasık Ağrısı: Sadece Fiziksel Bir Sorun mu? Kasık ağrısı, erkeklerde oldukça yaygın bir durumdur. Bazen hafif bir çekilme hissiyle başlar, bazen de…
6 YorumAntalya Kaş İlçesi Nasıl Bir Yer? Bilimsel Merakla Akdeniz’in Saklı Laboratuvarına Yolculuk Bazı yerler vardır; haritada küçüktür ama içinde koskoca bir dünya taşır. Antalya’nın Kaş ilçesi de tam olarak böyle bir yer. Göz kamaştıran doğasının ötesinde, jeolojiden iklime, deniz ekolojisinden insan yerleşimine kadar bilim insanlarının ilgisini çeken sayısız özelliğe sahip. Bu yazıda “Kaş nasıl bir yer?” sorusunu sadece gezi rehberi gibi değil, bilimsel bir mercekten, ama herkesin anlayabileceği bir dille ele alacağız. Hazırsan, Akdeniz’in açık hava laboratuvarına dalıyoruz! — Jeolojik Harikalar Diyarında: Kaş’ın Yeryüzü Hikâyesi Kaş, jeolojik olarak Toros Dağları’nın güney uzantılarında, aktif tektonik hareketlerin şekillendirdiği bir bölgede yer alır.…
8 YorumBir Şeye Karşı Çok Güçlü Bir Sevgi Duygusu Nedir? Felsefi Bir İnceleme Filozof Bakışıyla Bir Giriş Sevgi, insanlığın en derin ve en karmaşık duygusal deneyimlerinden biridir. Bir şeye karşı duyduğumuz sevgi, yalnızca bir duygu değil, aynı zamanda bir düşünme ve varlıkla ilişkilenme biçimidir. Sevgi, bazen bir insanı, bazen bir ideali, bazen de bir nesneyi kapsayabilir. Fakat güçlü bir sevgi duygusu, insanın varoluşsal yapısını nasıl dönüştürür? Bu sevgi ne tür etik, epistemolojik ve ontolojik sorunlara yol açar? Sevginin bu derin ve kuvvetli hali, sadece bir duygudan daha fazlasıdır; bir varlık, bir gerçeklik anlayışı, bir ontolojik ilişki biçimidir. Felsefi açıdan, sevgi sadece…
8 YorumMalatya Eski Adı Nedir? Kültürlerin Katmanları Arasında Bir Antropolojik Yolculuk Bir antropolog olarak her şehirde, her köyde ve her insan topluluğunda kimliğin katmanlarını ararım. Her yerleşim, bir isimle başlar; ama o isim yalnızca bir tanım değil, aynı zamanda bir kimliktir. Malatya’nın geçmişine baktığımızda da karşımıza çıkan ilk soru şudur: Malatya’nın eski adı nedir? Bu soru, aslında sadece tarihsel bir merakın değil, aynı zamanda kültürel sürekliliğin, sembollerin ve kimliklerin nasıl dönüştüğünün de bir kapısını aralar. Melid’den Malatya’ya: Bir İsimde Saklı Tarih Malatya’nın eski adı Melid ya da Melitene olarak geçer. Bu ad, Hitit dönemine kadar uzanan kadim bir geçmişin yankısıdır. Hititçe…
4 Yorum